Heybeler bellerde türküsü kime aittir? İşte o eserin sahibi...
Van Turizm ve Folklor Derneği'nin 1984 yılında, TRT Müzik kanalında koro eşliğinde seslendirdiği 'Heybeler Bellerde' türküsünün söz ve müziğinin Van türküsü olduğu ve asıl sahibinin koroyu hazırlayan öğretmen Mehmet Kürşat'a ait olduğu ortaya çıktı.
Van Turizm ve Folklor Derneği'nin 1984 yılında koro eşliğinde, TRT Müzik kanalında seslendirdiği 'Heybeler Bellerde' türküsü, yıllar sonra TRT Arşiv tarafından sosyal medyada paylaşıldı. Kısa sürede büyük beğeni toplayan ve milyonlarca kişi tarafından izlenen türkü, ülke gündemine oturdu.
Türkünün söz ve müziğinin kime ait olduğu merak konusu olurken, koroyu düzenleyen ve eserin sahibi emekli öğretmen Mehmet Kürşat, o dönemi Şehrivan'a anlattı.
Vanlı bir eğitimci ve müzisyen olan Mehmet Kürşat, 1984'te öğretmenlik yaptığı dönemde Kültür İl Müdürlüğü bünyesinde sosyal faaliyet öğretmenliği yapıyordu. O dönemin İl Kültür Müdürü Sevil Demirkıran öncülüğünde, TRT yapımcısı İsmail Güngör ve spiker Nuray Yılmaz ile birlikte Van'da çekimler yapıldı. 'İlimiz Obamız' programı kapsamında, Van Atatürk Lisesi Konferans Salonu'nda bir koro oluşturularak 'Heybeler Bellerde' türküsü seslendirildi. Yıllar sonra yeniden gündeme gelen 'Heybeler Bellerde', Van kültürünün bir mirası olarak hafızalara kazınırken, eserin sahibi Mehmet Kürşat da emeğinin karşılığını görmenin gururunu yaşıyor.
Vanlı ve o dönem sınıf öğretmeni olan Mehmet Kürşat, o süreci şu sözlerle anlattı: 'Çocuklar müziğe çok yatkındı ve türküyü kısa sürede öğrendiler. Halay başı da bendim. Çocukları motive etmek için başlarında bulundum. 1 hafta kadar uğraştık. Çabuk adapte oldular. O dönem Arzu kızımız da daha küçüktü. Koromuza renk kattı. Onun da müziğe ilgisi küçük yaşlarda vardı.
'YILLAR SONRA GÜNDEM OLACAĞINI HİÇ DÜŞÜNMEDİM'
Kürşat, yıllar sonra videonun yeniden gündeme gelmesinin kendisini çok mutlu ettiğini belirterek, 'Yıllarımı müziğe verdim. Videonun yıllar sonra böyle gündeme geleceğini hiç tahmin etmedim. Bu videonun yeniden gündeme gelmesi, Van adına büyük bir gurur kaynağı. Çok mutluyum. Çok güzel bir duygu' ifadelerini kullandı.
Türkünün söz ve müziğinin kendisine ait olduğunu vurgulayan Mehmet Kürşat, türküyü Van 2. Noter'de tescillediğini belirtti. Eserin farklı illere mal edilmek istendiğini ifade eden Kürşat, 'Bu türkü Van türküsüdür. Sözlerini ben yazdım. Vanlıların türküsüdür' dedi.
'VANLILAR KÜLTÜRÜNE SAHİP ÇIKMIYOR'
Van kültürünün yeterince sahiplenilmediğini belirten Kürşat, diğer iller gibi Vanlıların da müzik ve kültürel çalışmalarına daha fazla önem vermesi gerektiğini dile getirdi.
İşte söz ve müziği Mehmet Kürşat'a ait olan türkünün tamamı:
HEYBELER BELLERDE
Heybeler bellerde bellerde bellerde
Kengere gidende gidende gidende
Çatlanguş evelik biçende biçende
Yemilik toplanmış kefkirde kefkirde
Ne ğos olur yiyende yiyende yiyende
Balığ tendirde tendirde tendirde
Lale gibi kızarmış kızarmış kızarmış
Bulgur pilav lengerde lengerde lengerde
Ne goş olur yiyende yiyende yiyende
Eşkili pişmiş çömlekte çömlekte çömlekte
Yapılmış uşkun ile uşkun uşkun ile
Lavaş ekmek ile lavaş lavaş ile
Ne ğoş olur yiyende yiyende yiyende
Genç kızların elinde maşrapa maşrapa
Ayran nehrede nehrede nehrede
Ayran çanağda çanağda çanağda
Ne ĝoş olur yiyende yiyende yiyende
TÜRKÜDE KULLANILAN YEREL TERİMLER
Kenger: Endemik bir bitki kökündeki sıvıdan dağ sakızı yapılıyor.
Çatlanguş: Hindiba bitkisi, yemeklerde yenilebilen bir bitki.
Yemlik: Bahçelerden toplanan yenilebilen otsu bitki.
Lenger: Yayvan bakır kap.
Uşkun: Dağlarda yetişen, soyularak yenilebilen endemik bir bitki.
Eşkili Yemeği: Van yöresinin özel bir yemeğidir.
Nehre: Topraktan yapılmış yayık.
sehrivan