Van Gölü havzasında Mart ayında rekor yağış
Küresel ısınma ve kuraklığın etkilerinin en çok hissedildiği yerlerden Van Gölü havzasında Mart ayında etkili olan kar ve sağanak yağmurlar bölgedeki su kaynakları için umut oldu.
Son yıllarda kuraklık ve aşırı sıcaklar nedeniyle su kaynaklarının olumsuz etkilendiği Van Gölü havzasında, Mart ayı, 2003'ten bu yana en çok yağış alan ay olarak kayıtlara geçti. Küresel iklim değişikliğinin etkisiyle Van Gölü'nün kıyı şeridinde sular çekilmeye devam ederken Mart ayı ile birlikte sevindiren haber geldi. Van Gölü havzası Mart ayında, 2003'ten beri en çok yağış alan ay olarak kayıtlara geçti.
“Mart ayında yağan yağmur ve düşen kar yağışı Van Gölü havzasını canlandırdı”
Uydu fotoğrafları ile geçen yıl ve bu yılın kış mevsimini kıyaslayan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, "Geçtiğimiz yıl Van Gölü havzasında çok cılız bir kar örtüsü vardı. Havza yeteri kadar kar yağışı almamıştı. Bunun etkilerini yaz mevsiminde çok ciddi bir şekilde yaşadık. Şuanda görmüş olduğumuz 24 Mart 2024'e ait uydu görüntüsü var. 24 Mart 2023 yılının görüntüsünü açtığınız zaman gördüğümüz gibi havzada adeta hiç kar örtüsü yok.
Yalınızca Erciş'in yukarılarında Tendürek Dağı'nda biraz kar örtüsü gözüküyor. Muradiye ovası olsun, Zilan vadisi olsun ve ya Van Gölü'nün kıyıları tamamen kardan ari bir şekilde hiç kar örtüsü yok. Sadece yüksek kesimlerde var. Biz 2023 yılındaki bu görüntünün etkisini yaz mevsimince çok şiddetli kuraklık olarak yaşadık.
Özellikle Bandimahi Çayı'nda DSİ'nin suyun tamamını sulama kanalına kesmesiyle beraber inci kefali göçü yarım kaldı. Bu sene hep bir endişe taşındık. Acaba bu yıl, geçen sene gibi bir durum mu olacak. Fakat çok şükür özellikle Mart ayı içerisinde yağan kar yağışıyla beraber geçen seneye göre havza çok daha fazla kar yağışı aldı ve uydu görüntülerine bu durum yansıdı. 2023 yılında Van Gölü çevresi karsız, 2024 yılına geldiğimiz zaman havzanın çok daha kar örtüsüyle kaplı olduğunu görüyoruz” dedi.
“Son bir kaç yıldır kuraklık nedeniyle inci kefali göçü sekteye uğradı”
Özellikle Mart ayında yağan yağmur ve düşen kar yağışı barajları da etkilediğnin altını çizen Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, "Barajların doluluk oranı geçen seneye göre çok çok daha fazla arttı. Barajlar bizim için hayati çok öneme sahip. Çünkü yaz mevsiminde düşen akarsu debileri barajlardan destekleniyor. Akarsular her yerde önemli fakat söz konusu Van Gölü havzası olduğu zaman bu önem yüz katta daha atıyor. Çünkü bahar veya yaz mevsimi Van Gölü'nde yaşayan inci kefallerinin üreme dönemi. İnci kefali avcılığından yaklaşık 20 bin insan faydalanıyor.
Eğer yaz mevsiminde derelerimizde su yoksa maalesef başarılı üremeden söz edemezsiniz ve stoğa katılım oranı düşer. Şuandaki görmüş olduğumuz Koçköpru Barajı, üreme dönemi geldiğinde akarsudaki su debisini barajlardan destekleyebiliyoruz. Bu 2024 yılındaki görüntü siyah alanlar tamamen Koçköprü Barajını gösteriyor. 2023 yılına geldiğimiz zaman baraj adeta yarı yarıya küçülmüş vaziyette. 2024 yılında geçen yola oranla barajda su oranı çok çok yüksek, bu bizi sevindiren görüntüler.
Bunlar çok güzel. Fakat suyu efektif bir şekilde kullanmazsak yine çok ciddi kuraklık yaşarız. Bu sene suyumuz geçen yıla göre bol. İnci kefali göçü açısında bu sene koruma çalışmaları çok çok hayati öneme sahip. Çünkü son bir kaç yıldır kuraklık nedeniyle özellikle Bendimahi Çayı'nda inci kefali göçü sekteye uğradı. Biz bunun etkisini 2-3 yıl sonra stoğa katılım oranının düşmesiyle göreceğiz. Bu sebepten dolayı bu seneki koruma çalışmaları hayati öneme sahip. Geçen yıl yapılan yanlışlar, eksikler iyi tespit edilip bu sene ona göre önlem alınması lazım" şeklinde konuştu.